Sunday, 10 November 2019

Հայերենի երկհնչյունները


Յ կիսաձայնը միանում է որևէ ձայնավորի և երկհնչյուն կազմում: Հայերենի երկհնչյուններն են՝
  • այ- հայր, մայր, գայլ
  • յա- մատյան, կյանք, ոսկյա
  • ույ- լույս, բույն, գույն
  • յու-բյուր, առյուծ
  • ոյ- խոյ, գոյ
  • յո-յոթ, յոդ
  • եյ- թեյ, Սերգեյ
  • յի- տնային, խաղայի:
Երկհնչյուն է նաև ե-ն, որը բառասկզբում և ձայնավորից հետո՝ բառամիջում, արտասանվում է յէ, օրինակ՝ եղբայր, ամենաերկարակյաց:
Եթե յ-ն երկու ձայնավորների միջև է գտնվում, այն երկհնչյուն է կազմում իրենից հետո եկող ձայնավորի հետ: Օրինակ՝ կարդայի բառում երկհնչյուն է ոչ թե այ-ը, այլ յի-ն:
Առաջադրանքներ՝
  1. Տրված բառերը խմբավորիր ըստ նույն երկհնչյունի:
Յա- Մարմարյա, պաշտոնյա, նյարդ, կյանք,  գործունյա, 
Այ- հորեղբայր, քաղաքամայր, հայելազարդ, 
Յու- գյուտ, նյութ, հյուրասիրություն, մակույկ, հնչյուն, 
Ույ-  շագանակագույն
Յո- յոթանասուն, արդյոք
Ե- տեսաերիզ
  1. Կազմիր բառեր:
ակն+բույժ=Ակնաբույժ
անասուն+բույծ=Անասնաբույծ 
 մարդ+խույս=մարդախույս 
 բազում+ճյուղ=Բազմաճյուղ 
 բյուր+ակն=Բյուրակն 
սյուն+շար=Սյունաշար
  1. Գտիր տրված բառերի հոմանիշները:
կոտոշ (պոզ)-Եղջյուր 
իրար-Միմյանց 
հոտ-բույր 
երկնագույն- ծավի, բիլ, կապույտ 
  1. Ընտրիր և լրացրու համապատասխան բառը՝ բյուրսույնսյունբույր:
Սույն թվի ապրիլ ամսին մասնակցեցինք օլիմպիադայի:
Տաճարի մեկ սյունը դեռևս կանգուն էր:
Ծաղիկների բույրը լցրել էր սենյակը:
Արագածը բյուր  աղբյուրների լեռ է:
  1. Արտագրիր և լրացրու երկհնչյունները՝ այյա, յույե:
Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի աշակերտը՝ Կորյունը, գրել է իր ուսուցչի կյանքի պատմությունը: Մեսրոպ Մաշտոցը ծնվել է Տարոնի Հացեկաց գյուղում: Նրա  հայրը Վարդանն էր, իսկ մոր մասին տեղեկություններ չկան:
Մեսրոպը կրթություն ստացել է հունական դպրոցում: Հետո շրջել է Հայաստանով մեկ, ժողովրդի համար կարդացել է Աստվածաշունչ մատյանը և թարգմանել հայերեն: Նա հասկացել է, որ հայը պիտի իր գիրն ունենա, կարդա և գրի մայրենի լեզվով:

No comments:

Post a Comment