Հայաստանի Հանրապետության օրենք, Հայաստանի Հանրապետության
օրենսդիր իշխանության
մարմնի՝ ՀՀ Ազգային ժողովի
կողմից հատուկ կարգով կամ համաժողովրդական հանրաքվեի միջոցով ընդունված նորմատիվ ակտն է, որ կարգավորում է կարևորագույն նշանակություն ունեցող հասարակական հարաբերությունները և ունի բարձրագույն իրավաբանական
ուժ
:
Օրենսդրական գործընթացի փուլերը
Օրենքներն ընդունելու բացառիկ իրավունքը պատկանում է Օրենսդիր իշխանությանը (Ազգային ժողովին), որն օժտված է գերակայությամբ։ Օրենսդրական գործընթացն ունի 3 փուլ՝
- Օրենսդրական նախաձեռնության փուլ
- Օրինագծի քննարկման և ընդունման փուլ
- Ընդունված օրենքի՝ ՀՀ նախագահի կողմից ստորագրման և հրապարակման փուլ
Օրենսդրական նախաձեռնության փուլ
Օրենքների նախագծերը կարող են առաջադրվել կառավարության և Ազգային ժողովի պատգամավորների կողմից։ Եթե օրենսդրական նախաձեռնությունը պատկանում է պատգամավորին, ապա նախագիծը ներկայացվում է ԱԺ նախագահին։ Երկու օրվա ընթացքում խորհրդարանի նախագահն այն ուղարկում է կառավարություն և ԱԺ-ի բոլոր հանձնաժողովներին՝ նշելով գլխադասային հանձնաժողովը( այն հանձնաժողովն է, որը պատասխանատու է տվյալ նախագծում հանդես եկած հարցերի համար)։ 30 օրվա ընթացքում կառավարությունը և գլխադասային հանձնաժողովը եզրակացություն են տալիս նախագծի վերաբերյալ։ Եթե տվյալ նախագծի ընդունումը որևէ կերպ կարող է ազդել բյուջեի վրա, ապա կառավարության եզրակացությունը պարտադիր է։ Նախագծի մասին եզրակացությունները ստանալուց հետո ԱԺ նախագահը նախագիծն ու դրա մասին եզրակացությունները ներկայացնում է ԱԺ հերթական եռօրյա նիստին։ Քվեարկությունից հետո նախագիծը ձայների մեծամասնություն հավաքելով ընդգրկվում է նստաշրջանի օրակարգում։
Օրինագծի քննարկման և ընդունման փուլ
Նախագիծը առնվազն երկու ընթերցմամբ քննարկվում է ԱԺ նիստում։ Առաջին ընթերցման ժամանակ զեկուցողը ներկայացնում է օրենքի նախագիծը։ Օրենքի ընդունման փուլում օրինագիծն ամբողջությամբ դրվում է քվեարկության։ Օրինագիծն ընդունվում է, երբ նիստին ներկա են պատգամավորների կեսից ավելին ու մեծամասնությունը կողմ է քվեարկում։
Օրենքի տեսակները երեքն են՝
- Հայաստանի Սահմանադրություն
- Օրենսգիրք
- Ընթացիկ օրենքներ
Պետության հիմնական օրենքը հանդիսանում է Հայաստանի Սահմանադրությունը։ Օրենսգիրքը միասնական, համակարգված, ամբողջական, ներքուստ համաձայնեցված անմիջական գործողության օրենք է, որը կարգավորում է որևէ ոլորտի հասարակական հարաբերությունները։ Ընթացիկ օրենքներում պարունակում են իրավունքի այնպիսի նորմեր, որոնք համապատասխանում են Սահմանադրությանը և համապատասխան ոլորտի օրենսգրքին։
- Հայաստանի Սահմանադրություն
Հայաստանի Սահմանադրությունը Հայաստանի իրավական համակարգի հիմքն է՝ երկրի հիմնական օրենքը, որին պետք է համապատասխանեն մյուս բոլոր օրենքներն ու իրավական ակտերը։ Սահմանադրությունը նաև արժեքաբանական-գաղափարական փաստաթուղթ է, որը սահմանում է հասարակության կազմակերպման ամենահիմնական սկզբունքները, որոնց գործնական կիրառմանը և ամրապնդմանը պետք է ձգտի պետությունը։
Օրենսգիրքը համակարգված միասնական օրենսդրական ակտ է, որը կարգավորում է հասարակական հարաբերությունների որևէ համասեռ բնագավառ (Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգիրք, Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգիրք և այլն)։ Օրենսգրքին բնորոշ է որոշակի կառուցվածքը (ընդհանուր մաս, հատուկ մաս, հատվածներ գլուխներ)։ Օրենսգիրքն իրավունքի համասեռ հասարակական հարաբերությունները կարգավորող բոլոր կամ հիմնական նորմերը համակարգված և կանոնակարգված ձևով շարադրված օրենքն է։
No comments:
Post a Comment